یکی از برجسته ترین نوآوری ها در حوزه فناوری اطلاعات نیز فضای ابری است که به کاربران امکان می دهد که به صورت آنلاین در هر زمان و در هر مکان به داده های خود دسترسی داشته باشند. همچنین لازم به ذکر است که این فضا برای اکثر سازمان ها به عنوان معیار انتخاب نرم افزار اتوماسیون اداری که یک پلتفرم امن برای ذخیره سازی حجم بالایی از داده ها بدون نیاز به سخت افزار خاص بر بستر رایانش ابری است حائز اهمیت می باشد. ارائه دهندگان سرویس های فضای ابری معماری امنیتی بسیار قوی به خصوص برای سازمان هایی که با اطلاعات خاص سروکار دارند نیز فراهم نموده است.
انواع فضای ابری
فضای ذخیره سازی ابری اصولا به دو نوع استقرار و سرویس ها دسته بندی می شود، که استقرار به 4 گروه و سرویس ها به 3 گروه نیز تقسیم می گردد.
استقرار
این نوع از فضای ابری به چهار بخش تقسیم می گردد که عبارت اند از:
- فضای ابری خصوصی: این فضای ابری خصوصی برای یک سازمان یا یک شرکت به صورت اختصاصی نیز در نظر گرفته می شود، در این فضا شرکت یا سازمان بجای استفاده از سرویس های عمومی نیز از یک زیر ساخت ابری خصوصی که توسط مدیریت کنترل می شود استفاده می کنند.
- فضای ابری همگانی: فضای ابری همگانی همان طور که از نام آن پیدا می باشد به صورت همگانی قابل استفاده است، یعنی برخلاف مورد قبلی که یک سازمان خاص به صورت اختصاصی امکان دسترسی ومدیریت آن را دارد، همچنین این فضا به صورت عمومی در اختیار همه است.
- فضای ابری اجتماعی: فضای ابری اجتماعی به این معنا می باشد که به صورت خصوصی فقط بین سازمان ها و ارگان های خاصی به اشتراک گذاشته می شود.
- فضای ابری هیبریدی: فضای ابری هیبریدی ترکیبی از فضای خصوصی و عمومی است ،که در آن دو بخش جدا فضای ابری وجود دارد و بخش خصوصی که مربوط به یک سازمان است رشد کرده و حالا اقدام به گسترش خدمات و سرویس های خود می کند.
سرویس ها
سرویس ها از انوع فضای ابری که به 3 دسته زیر تقسیم می شوند، که بدین شرح است:
- خدمات پایه ای: به خدماتی همچون پردازش ابری، پهانای باند شبکه، سیستم های همتراز و…. نیز سرویس خدمات پایه ای فضای ابری یا (Infrastructure-as-a-Service : IaaS) گفته می شود. به عنوان مثال به سرویس خدمات آمازون می توان اشاره کرد.
- خدمات زمنیه سازی: این سرویس زمانی کاربرد دارد که کاربران بدون نیاز به سرویس سخت افزاری و نرم فزاری خاصی قصد گسترش برنامه خاصی را داشته باشند.
- خدمات نرم افزاری: استفاده از برنامه ها و نرم افزارهایی که بر روی فضای ابری قرار می گیرند و از معمولی ترین خدمات این دسته می باشند، مانند جیمیل و نت فلیکس.
کاربرد های فضای ابری چیست؟
وظیفه اصلی فضای ابری نیز ذخیره سازی اطلات بر بستر اینترنت است، همچنین که این فناوری کاربرد های دیگری هم برای سازمان ها و کسب و کار ها دارد که مهم ترین آن ها عبارت اند از:
پشتیبان گیری و بازیابی داده ها
پشتیبان گیری و بازیابی داده یکی ازمهم ترین کاربردهای موجود در فضای ابری است، به سبب این موضوع کاربران و سازمان ها می توانند از داده ها خود در مقابل حذف تصادفی، حملات سابیری، خرابی سخت افزا، کاهش هزینه پشتیبان گیری و… نیز محافظت کنند. لازم به ذکر است که نسخه های پشتیبان از داده ها به صورت خودکار و منظم روزانه به روز رسانی می شوند و در بستر فضای ابری ذخیره می شوند که موجب اطمینان خاطر از حفظ اطلاعات ارزشمند می گردد.
آرشیو داده ها
آرشیو داده ها یکی از کاربرد های فضای ابری است، اما لازم به ذکر است که توجه داشته باشید آرشیو داده ها با پشتیبان گیری متفاوت است.آرشیو اسناد در جهت نگهداری داده ها برای طولانی مدت و بازیابی در مواقع نیاز نیز انجام می شود. اما پشتیبان گیری به صورت روزانه است و امکان بازیابی داده ها در صورت ایجاد مشکل نرم افزاری یا از دست دادن اطلاعات نیز مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین آرشیو داده و پشتیبان گیری به سبب ایجاد اطمینان خاطر از حفظ و نگهداری داده های قدیمی از مهم ترین مزایای اتوماسیون تحت وب در یک سازمان نیز محسوب می گردد.
اشتراک گذاری فایل ها
فضای ابری امکانات گسترده ای برای به اشتراک گذاری داده ها به سایر افراد و سازمان ها نیز به وجود آورده است، همچنین لازم به ذکر است که به سبب حائز اهمیت بودن قابلیت اشتراک گذاری اطلاعات در سازمان ها، این کاربرد در ابزار مکاتبات سازمانی مانند ایمیل های شرکتی، پیام رسان های داخل سازمانی و برون سازمانی و…نیز لحاظ گردیده است.
مزایا و معایب فضای ابری
| مزایای فضای ابری | معایب فضای ابری |
| قابلیت دسترسی آنلاین در هر زمان و در هر مکان | وابسته به اینترنت |
| امنیت | قیمت بیشتر در برابر ظرفیت بیشتر ذخیره سازی |
| تسهیل به اشتراک گذاری داده ها | امنیت پایین تر داده ها |
| استفاده آسان | کنترل ونظارت کمتر بر امور ذخیره سازی |
| پیاده سازی سریع | انتقال چالش برانگیز به سایر سرویس ها |
| مقرون و به صرفه | مشکلات فنی |
| پشتیبان گیری خودکار | کنترل محدود |
روش های ذخیره سازی داده ها در فضای ابری
با گسترش استفاده از فضای ابری روش های نوینی جهت ذخیره سازی اطلاعات و دسترسی به داده ها برای کاربران نیز ارائه شد. روش های ذخیره سازی اطلاعات در فضای ابری عبارت اند از:
روش ذخیره سازی بلوکی(Block Storage)
در روش ذخیره سازی بلوکی اطلاعات به بلوک های کوچک و بزرگ تقسیم شده که هر یک از این بلوک ها دارای نشانه گذاری خاص است، از نظر دسترسی این روش به صورت مستقیم و فیزیکی می باشد و اساسا برای پایگاه داده ها و ماشین های مجازی به کار می رود.
روش ذخیره سازی فایلی (File Storage)
داده ها در این روش به صورت سلسه مراتبی از پوشه و فایل نیز ذخیره می شوند، این نوع ذخیره سازی به صورت مستقیم و فیزیکی نیز قابل دسترس هستند و کاربران به صورت به فایل ها می توانند دسترسی داشته باشند
روش ذخیره سازی شیء محور (Object-based Storage)
در روش شی محور بهترین روش برای مقایس پذیر و داده های بزرگ است، همچنین از این طریق داده ها با اطلاعات اضافی و به صورت شی های مستقل نیز ذخیره می شوند، البته لازم به ذکر است که هر شئ دارای یک نشانه خاص می باشد و از سایر داده ها به صورت مستقل نیز ذخیره می شود.