بهطور حتم تابهحال برایتان پیش آمده است که بهدلیل باورهای غلط از فرصتها و چالشهای هیجانانگیز زندگی دوری کردهاید. آیا تا کنون به این فکر کردهاید، چقدر از زندگیتان را تحت تاثیر این باورهای محدود کننده از دست دادهاید؟ این باورها در نگاه اول بیضرر بهنظر میرسند، اما مانند زنجیرهای نامرئی از پیشرفت و رشد شما جلوگیری میکنند. در این مقاله به معرفی باورهای محدودکننده و نحوه شناسایی آنها میپردازیم. اگر میخواهید به بهترین نسخه خود دست پیدا کنید، در ادامه همراه ما باشید.
تعریف و اهمیت باور در چیست؟
باور به معنای ایده یا اعتقادی پذیرفته شده توسط افراد است که به آن پایبندی کامل دارند. این باورها در اثر تجربیات شخصی، آموزش، تأثیرات اجتماعی یا حتی احساسات بهوجود میآیند. در واقع مانند عینکی هستند که افراد از طریق آن به دنیا نگاه میکنند. درنتیجه، این باورها بهصورت مستقیم و غیرمستقیم روی تصمیمات و اعمال شما تاثیر میگذارند.
- تأثیر بر رفتار و تصمیمگیری: باورهای بهطور مستقیم بر رفتارها و تصمیمات شما تاثیر میگذارند. بنابراین، باورها نقش مهمی در شکلگیری زندگی شما دارند.
- تأثیر بر سلامت روان: باورهای مثبت باعث میشوند که شما با اعتمادبهنفس و رضایتمندی بیشتر در مسیر زندگی گام بردارید. درمقابل باورهای مثبت باورهای محدود کننده وجود دارد که از پیشرفت شما جلوگیری میکنند.
- تشکیل هویت فردی: باورها نقش مهمی در شکلگیری هویت اجتماعی و فردی شما دارند. بنابراین، باورها نقش مهمی در نحوهی نگرش و جهانبینی شما خواهند داشت.
بهصورتکلی، باورها نقشی مهم در جهتدهی زندگی شما دارند. به همین دلیل بررسی باورها باعث میشود که شما مسیر زندگیتان را با موفقیت و رضایتمندی بیشتر جلو ببرید.
باورهای محدود کننده چیست؟
باورهای محدود کننده به حالت ذهنی اطلاق داده میشود که با موانع تعریف شده، از پیشرفت شما جلوگیری میکنند. این باورها اتهامهای غلط و نادرستی هستند که باعث بروز نتایج منفی در زندگی شما میشوند. باورهای ذهنی محدود کننده نگرشهای منفی را در زندگی شما پررنگ میکنند. بهطوریکه مانع درک فرصتها و تجربیات جدید میشوند و بر سلامت روان شما تاثیر منفی میگذارند. وقت گذاشتن روی خودآگاهی و عزت نفس از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از این تعصبات ناخودآگاه جلوگیری کنید.
تاثیرات باورهای محدود کننده بر کار گروهی چگونه است؟
باورهای محدود کننده از خلاقیت و ایدههای جدید در کار گروهی جلوگیری میکنند. این افکار منفی باعث میشود در روند کار گروهی به خود و تیمتان اعتماد کافی نداشته باشید و نتوانید بهترین عملکرد را نشان دهید. میتوان گفت باورهای محدود کننده با جلوگیری از نوآوری، شما را در یک نقطه ثابت نگه میدارند.
مقابله با این افکار منفی به اعضای تیم کمک میکند تا با مشارکت موثر و هدفمند به شکوفایی برسند. درواقع، با غلبه بر باورهای محدود کننده از چارچوبهای معمول خارج میشوید و ایدههای جذاب را برای پیشرفت بیان خواهید کرد. وقتی هرکدام از اعضای تیم به خود و گروه باور داشته باشند، بهترین عملکرد را برای توانمندسازی تیم از خود نشان میدهند.
عوامل ایجاد باورهای محدود کننده چیست؟
عوامل متعددی روی به وجود آوردن باورهای محدود کننده تاثیر میگذارد که سرچشمهی همه آنها یکسان است. این عوامل شامل مواردی ازقبیل ترس، احساس نالایقی و تجربیات بد گذشته میشود. در بیشتر موارد باورهای محدود کننده از سنین پایین شکل میگیرند و با گذشت زمان تکامل پیدا میکنند.
شناخت عواملی که باورهای محدود کننده را بهوجود میآورند به شما درجهت دستیابی به تجربیات جدید کمک شایانی میکند. با درک این فرایند میتوانید، باورهای محدود کننده را راحتتر مدیریت کنید.
چند مثال دربارهی باورهای محدود کننده
باورهای محدود کننده شامل افکار منفی میشوند که از رشد و پیشرفت شما جلوگیری میکنند. آشنایی با انواع باورهای محدود کننده باعث میشود که درصورت بروز، آنها را شناسایی و مدیریت کنید. دراینصورت تاثیرات منفی آنها را بهحداقل میرسانید. درادامه چندین مورد را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- من به اندازه کافی خوب نیستم.
- من خیلی جوان یا خیلی پیر هستم.
- من وقت کافی ندارم.
- من به اندازه کافی باهوش نیستم.
- من تجربه کافی ندارم.
- من هرگز موفق نخواهم شد.
- من پول کافی ندارم.
- من هرگز یکی از بهترینها نخواهم بود.
- من به اندازه کافی با استعداد نیستم.
- من هرگز رهبر بزرگی نخواهم شد.
بیشتر باورهای محدود کننده از ترسهایی نشات میگیرند که همه آنها را در طول زندگی تجربه کردهاند. اگر یاد بگیرید که بهصورت موثر باورهای محدود کننده را شناسایی کنید، میتوانید تاثیرات منفی آنها را کاهش دهید. با شناسایی باورهای محدود کننده زمانیکه با آنها مواجه شدید باید نگرشتان را نسبتبه خودتان تغییر دهید.
چگونه عقاید محدود کننده را تشخیص دهیم؟
پس چگونه میتوان باورهای محدودکننده را شناسایی کرد؟ روشهای مختلفی برای انجام این کار وجود دارد و بیشتر آنها نیاز به تأمل شخصی دارند. شناسایی باورهای محدود کننده باعث میشود در برخورد با آنها از خود واکنشی درست نشان دهید.
همچنین، از راهکار مناسب برای مقابله با آنها بهره ببرید. با توجه به اینکه باورهای محدود کننده ممکن است به راحتی قابل شناسایی نباشند، بهتر است چند روش را برای آشکار کردن آنها امتحان کنید. در ادامه به چند مورد از این راهکارهای اشاره خواهیم کرد.
باورهای خود را شناسایی و یادداشت کنید
برای اینکه باورهای محدود کننده را بهدرستی شناسایی کنید باید در اولین مرحله باورهای عمومی خود را مورد بررسی قرار دهید. یعنی باورهای تعیین کننده که احساس قوی نسبتبه آنها دارید و در طول زندگی روزمره شما تاثیرگذار هستند را یادداشت کنید. این باورها در بیشتر موارد مرتبط به امور مالی، خانواده، روابط یا سلامتی میشوند. درنهایت بررسی کنید که کدام یک از این باورها روی رشد شما تاثیر مثبت میگذارند و کدام شما را محدود میکند.
رفتارهای منفی را مورد ارزیابی قرار دهید
برای شناسایی باورهای محدود کننده لازم است که رفتارهای خود را مورد ارزیابی قرار دهید. به شرایطی فکر کنید که در آنها از خود عملکرد منفی نشان دادید و علت آن را بررسی کنید. اگر این رفتارها را بهصورت دقیق شناسایی کرده باشید، متوجه خواهید شد عامل بهوجود آورنده آنها باورهای محدود کننده هستند.
موارد چالش برانگیز را یادداشت کنید
اگر در برخورد با بعضی از جنبههای شخصیت خود بهصورت مکرر با چالش مواجه هستید، این موضوع میتواند متاثر از باورهای محدود کننده باشد. بهعنوانمثال همواره در روابط عاطفی یا مسائل کاری با شکست مواجه میشوید. این موارد میتوانند از تاثیرات منفی باورهای نادرست و منفی باشند که باید آنها را شناسایی کنید. برای این منظور باید آنها را بنویسید و مورد بررسی قرار دهید.
باورهای محدودکننده و ارزشهای زندگی شخصی
باورهای محدودکننده، افکار و اعتقادات منفی و محدودکنندهای هستند که ما در طول زندگی خود درباره خود، دیگران و جهان پیرامون خود ایجاد میکنیم. این باورها میتوانند از طریق تجارب دوران کودکی، محیط اجتماعی و فرهنگی یا حتی تجارب بزرگسالی ما شکل گرفته باشند. زمانی که این باورهای محدودکننده در ذهن ما نفوذ پیدا میکنند، آنها میتوانند بر ارزشهای ما و نحوه زیستن ما تأثیر بگذارند.
ارزشهای زندگی شخصی، الگوهای رفتاری و عقاید اساسی هستند که شیوه زندگی و تصمیمات ما را هدایت میکنند. این ارزشها میتوانند شامل مواردی مانند سلامت، خانواده، پیشرفت شخصی و … باشند. هنگامی که باورهای محدودکننده با ارزشهای ما تداخل پیدا میکنند، احتمالاً ما قادر به زندگی کردن بر اساس ارزشهای واقعی خود نخواهیم بود و در عوض، دچار تعارض درونی و عدم رضایت از زندگی خواهیم شد. بنابراین، مهم است که باورهای محدودکننده خود را شناسایی و به چالش بکشیم تا بتوانیم بر اساس ارزشهای اصیل خود زندگی کنیم.
راههای غلبه بر باورهای محدود کننده
شناسایی باورهای محدودکننده به شما کمک میکند که به اصلاح آنها در لحظه بپردازید، اما باید یادگیر بگیرید، چگونه به آنها غلبه کنید. درواقع، غلبهبر باورهای محدود کننده نیاز به زمان و تمرین کافی دارد. در ادامه چندین راهکار را مورد بررسی قرار میدهیم.
باورهای خود را شناسایی و یادداشت کنید
اولین گام برای غلبه بر باورهای محدود کننده شناسایی آنها است که برای این منظور میتوانید از راهکارهای گفته شده در بخشهای قبل بهره ببرید. یادداشت باورهای محدود کننده در یک دفترچه باعث کاهش استرس و تاثیرات منفی این باورها را میشود. این کار کمک میکند با تمرکز بیشتر با آنها مقابله کنید. این تمرین در بیشتر موارد بهصورت فردی صورت میگیرد، اما برای کارهای گروهی نیز بهعنوان یک راهکار جمعی و موثر شناخته میشود.
دقت باورها را ارزیابی کنید
بعد از نوشتن باورهای محدود کننده آنها را به دقت مورد ارزیابی قرار دهید تا به راهکار مناسب برسید. بهعنوانمثال کمالگرایی برای پیشرفت شما بسیار آسیبزا است، زیرا اگر شرایط طبق استانداردهای شما پیش نرود، امکان دارد که شما تسلیم شوید. برای جلوگیری از آن باید با ارزیابی لازم به خود تفهیم کنید، این باوری محدود کننده است که از پیشرفت شما جلوگیری خواهد کرد.
از تاییدات مثبت استفاده کنید
استفاده از تاییدات مثبت یکی از مهمترین راهکارها برای مقابله با باورهای محدودکننده است. زیرا با افزایش اعتمادبهنفس و ایجاد حس خوب در شما همراه میشود. برای این منظور میتوانید از تکنیکهای زمانی استفاده کنید تا افکار منفی از شما دور شوند.
اگر این تکنیکها را به بخشی از زندگی روزمره خود تبدیل کنید، از باورهای محدود کننده جلوگیری خواهید کرد و آنها را به افکار مثبت تغییر خواهید داد. درواقع، تاییدات مثبت باعث تقویت نقاط قوت شما میشود که توام با پیشرفت شما خواهند بود.
تسلیم نشوید
زمانیکه باورهای محدود کننده به سمت شما میآیند به هیچ عنوان تسلیم نشوید و به یاد داشته باشید همهی افراد با این مشکل مواجه هستند. نکته مهم در این مورد عبور از این شرایط با مدیریت صحیح است که در چرخهی منفی به دام نیفتید.
محیط خود را سازماندهی کنید
محیطی که در آن زندگی میکنید روی شکلگیری باورهای شما تاثیر میگذارد. داشتن محیطی منظم و گسترده سلامت روان شما را بهبود میدهد و شما را از باورهای محدود کننده دور میکند. همچنین، شما به سمت تفکرات مثبت تشویق میشوید. زمانیکه محیط اطراف شما مرتب است، راحتتر میتوانید افکار خود را نظم دهید و بر افکار منفی غلبه کنید. برای دستیابی به محیط مرتب باید از تمام عوامل بینظمی تا حد امکان فاصله بگیرید و فضا را برای دریافت انرژی مثبت مهیا کنید.
کاوش بیشتری انجام دهید
باورهای محدود کننده از ذهن بسته نشات میگیرد؛ بنابراین، باید به ذهن خود کنجکاوی را آموزش دهید. دراینصورت افکارتان به سمت مثبت سوق داده میشود. کاوش دنیا باعث میشود، از منطقه امن زندگی خود خارج شوید و ذهن خود را با چالشهای جدید که روی تشکیل باورهایتان تاثیرگذار است، مواجه کنید.
برای باز کردن ذهن خود، بیاموزید که به کنجکاوی اجازه دهید شما را هدایت کند. برای دستیابی به این منظور سفر کردن نیز روش موثری است؛ زیرا باعث میشود با فرهنگها و سبکهای زندگی جدید آشنا شوید.
مشاوره بگیرید
اگر در تغییر باورهای محدودکننده خود بهتنهایی موفق نیستید، میتوانید با کمک یک درمانگر یا مشاور بهصورت موثر اقدام کنید. در مواردی باورهای محدودکننده باعث بروز مشکلات روانی مانند استرس، اضطراب، ناامیدی و افسردگی میشود که حضور مشاوری مجرب برای مقابله با این مشکلات کمک ویژهای میکند. همچنین، مشاور راهکارهای علمی مناسبی برای تغییر باورهای محدود کننده ارائه میدهد. دراینصورت شما با سرعت بیشتری با این باورها مقابله خواهید کرد.
مدیتیشن؛ راه فرار از باورهای محدود کننده
باورهای محدود کننده در بیشتر مواقع از افکار دیگران به شما القا میشود. با پرداختن به افکار خودتان میتوانید بهصورت موثر برای تغییر آنها اقدام کنید. پیشنهاد میشود برای تمرکز روی افکارتان روزانه چند دقیقه مدیتیشن انجام دهید. با این کار افکار منفی را از خود دور خواهید کرد و میتوانید آنها را با باورهای مثبت جایگزین کنید.
توسعه شخصی؛ رشد شوالیه درون برای مبارزه با باورهای محدود کننده
اگر میخواهید به سمت باورها مثبت گام بردارید، باید از بهطور فعال از راهکارهای مختلف برای توسعه فردی و رشد همه جانبه کمک بگیرید. بهبود فردی از جهت افزایش آگاهی اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا برای غلبه به باورهای محدود کننده کمک شایانی میکند. از روشهای توسعه فردی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مطالعهی کتابهای مفید که باورهایی مثبت و منفی شما را تحت تاثیر قرار دهند.
- پادکستها نیز روشی موثر برای رسیدن به اطلاعات مفید هستند که درجهت توسعه فردی بسیار مثبت خواهند بود.
- تنظیم اهداف عملی باعث رشد و توسعه فردی شما میشوند.
- نوشتن اهداف در دفترچه یادداشت باعث میشود، آنها را بهصورت ویژه پیگیری کنید.
درواقع، توسعه فردی راهکاری موثر و کارآمد برای جلوگیری از باورهای محدود کننده است. این فرآیند با اقدامات عملی همراه میشود که به شما درجهت پیشرفت کمک شایانی میکند.
چگونه روانشناسی با باورهای نادرست و خود محدود کننده مبارزه می کند؟
باور های نادرست و خودمحدود کننده مانع پیشرفت به سوی دستیابی به اهداف می شوند. درمان های روانشناختی به طرز چشمگیری برای مبارزه با باور های نادرست مفید واقع هستند. ما در این مقاله قصد داریم درباره ” چگونه روانشناسی با باور های نادرست و خود محدود کننده مبارزه می کند؟” اطلاعاتی را ارائه دهیم.
به طور کلی هیچ تعریف واحد و مورد توافق جهانی از باور های نادرست و خود محدود کننده وجود ندارد.
در سال 2018 بلکمن در کاوش موانع دنیای تجارت باور های خود محدود کننده را مفروضات و تصوراتی قلمداد می کند که یک فرد درباره خود و نحوه کار دنیا دارد. این مفروضات به موجب بازدارندگی فرد از دستیابی به توانایی ها، خود محدود کننده هستند.
باور های نادرست و خود محدود کننده قادر هستند روند پیشرفت به سوی دستیابی به اهداف را متوقف سازند. یکی از مولفه های اصلی در روانشناسی برای از بین بردن باور های غیر مفید، بهره گیری از درمان های روانشناختی است.
در مجموع می توان باور های نادرست یا خود محدود کننده را منفی در نظر گرفت. به طور بالقوه تغییر رفتار های نادرست امری دشوار است و مانع دستیابی به اهداف می گردد.
باورهای محدودکننده مانند زنجیرهای نامرئی هستند که شما را بهصورت ناخودآگاه محدود میکنند. بهطوریکه از رسیدن شما به بهترین ورژن خود جلوگیری میکنند. زمانیکهاین باورها را شناسایی کنید، میتوانید بهجای تسلیم شدن در برابر ترسهایتان آنها را به سکوی پیشرفت تغییر دهید. هر بار که این زنجیرها را میشکنید، قدمی موثر به سوی بهترین نسخهی خود برمیدارید. زیرا به شناخت واقعی از خود دست پیدا میکنید که همراه با تغییر نگرش است.
